ÜNYE'DE EL SANATLARI

      Ünye çevresindeki toprakların pek çoğu, çömlek ve tuğla yapımına çok elverişlidir. Çömlek imalinde kullanılan "CİMiL" çamurun Çamlık dolaylarında bulunuşu, Burunucu ve Çömlekçi mahallelerinin de adlarının buradan geldiği görülmektedir. Çömlekçilik sanatının Ünye'deki geçmişi oldukça eskidir. Gerek Bizanslılar,

gerekse Osmanlılar zamanında Ünye'de yapılan çömlekler büyük şöhrete ulaşmıştır. Bu zamanlardan kalma, içinde turşu ve şıra saklandığı zannedilen büyük çapta küpler ele geçirilmiştir.
      Çömlekçilik sanatı en çok XV. ve XVI. asırlarda gelişme göstermiştir. Çömlekçilik sanatı Ünye'ye Rumlar tarafından getirilmiş ve yerleştirilmiştir. Osmanlı devrinde Ünye'deki Rumların da buraları terk etmeleri sonucunda, Ünye'de çömlek ustası kalmamıştır. Bunun neticesi olarak, Ünyeli ilyas oglu Ahmet Efendi Borçka'dan Ellibeşoğulları'nı getirtmiş, bundan başka çömlekçilik sanatının asil merkezi olan Trabzon'dan Haydar Adil Bey de gelerek Ahmed Efendi'nin imalathanesinde çalıştıktan sonra, kendileri imalathane açmışlar ve yetiştirdikleri ustalar ise, kendi şahıslarına çömlek imalathaneleri açarak, Ünye'de çömlekçiliğin yerleşmesine sebep olmuşlardır.
      Edinilen bilgilere göre 16'ya ulaşan bu çömlek imalathanelerinden bugün yalnızca 2 tane kalmıştır. Çömlekçiliğin en geliştiği ve ihtiyaç duyulduğu devrelerde deniz motorları ile Trabzon'dan Ayancık'a kadar olan havaliye çömlek sevkıyatı yapıldığı bilinmektedir. Şimdi ise eski rağbet ve itibari kalmayan bu meslek ürünleri Trabzon-Samsun arasına gönderilmektedir. Yılın 8 ayı faaliyet gösteren bu imalathaneler, "Aralık, Ocak, Şubat, Mart" aylarında çalışmazlar. Nedeni ise, kışın çömlek üretiminin yapılamamasıdır.
      Yapılışı ve Çeşitleri:Çevreden alınan çamur, çamur yalağına koyulur. Buradan çıkarılarak, silindirden geçirilir ve yabancı maddelerden arıtılır. Daha sonra çırak alır ustanın önünde topaç yapar ve usta çamura işler.İşlenen çamurun hava Şartlarına göre bekleme süresi ortalama 20 gündür. Daha sonra fırına istif olunur. 3 gün 3 gece odunla yanar. Ayar deliklerinden bakılarak, pişip pişmediği kontrol edilir. Piştikten sonra kapıları açılır, 2 gün soğumaya bırakılır ve ocak boşaltılır. 

      Bu esnada ıskartalar sağlamlarından ayrılır. Normalde bir fırında 1500-2000 parça malzeme çıkar. 
      ÜNYE'DE BAKIRCILIK
      Ünye'de bakır döğmeciliğinin Rum ve Ermenilerden Türkler'in eline geçmesi iki yüz seneyi bulmaktadır. Ünye'de bugün geçmişi iki yüz sene öncesine dayanan bir bakırcılar arastası denilen bakırcılar caddesi bulunmaktadır.

          HALICILIK
      Halıcılık denince aklımıza Ünye'ye bağlı çevre köyler gelir. Köyler de hemen hemen her evde Türk kızlarının dokuya durdukları ipek halı tezgâhları vardır.
      Bundan başka ise İnkur belediyesi tarafından 10 adet tezgâh kurulup, halıcılık alanında büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. Dokunulan halılar ise en kaliteli Hereke halılarıdır. Ünye Halkeğitim Merkezi de bu alandaki çalışmalarını sürdürmektedir.
      SEPETÇİLİK VE SÜPÜRGECİLİK
      Ünye'nin bilhassa Göbü, Göbü Nalcı köyünün Gocuklu Mahallesinde köy halkı civarlardaki ormanlardan toplamış oldukları yabani fındık dallarından çeşitli boylarda sepetler, heyler (Hey:Fındık taşımada da kullanılan tabanına doğru incelen büyük sepet) yaparak ilçenin sepet ihtiyacını karşılamaktadırlar.

Bu sepetler çeşitli il ve ilçelerde satılmaktadır. Mısır bitkisiyle birlikte ekilen süpürgelik tohumlar olgunlaştıktan sonra Ünye Pazarlarında satılığa çıkarılmaktadır. Göbü ve Gübünalci Köylüleri tarafından yapılan süpürgeler köylünün fındıktan sonra en önemli geçim kaynağıdır.   

      TRİKOTAJ VE ELLE YÜN ÖRME İŞİ
      Ünye merkezinde ve köylerinde genç kızlar makinelerde veya elde şişlerle dokuyarak para kazanmaktadırlar. Özellikle ilde şiş ile yapılıp satılan ve her biri göz nuru el emeği olan bu el sanatlarımız maalesef gerçek değerleriyle mükâfatlandırılmamaktadır.

      BAHÇE DUVARLARI – PORTATİF DUVARLAR
      1990 yılında ilçemizde yapımına başlanan portatif bahçe duvarları tam bir el sanatı göz nuru ve zevki... Kısa bir zamanda beğeni kazanıp, bir çok yapıda tercih sebebi olmuştur. İlk zamanlar sınırlı sayıda modeli olan bu sanat İtalyan mimari modellerini de örnek alarak daha da gelişmiş bir duruma gelmiştir. Formülü gizli olan bu el sanatı eserler; balkon, merdiven, çevre düzenleme, bahçe süsleme ve kabir model ve türleri üretim yapılmaktadır. Yerel üretimimiz olan bu üretim Türkiye'nin her tarafında rağbet görmektedir.
   

  AYAKKABICILIK (CAPULA)
      İlçemizde ayakkabıcılığın tarihçesi çok eskilere dayanmakla birlikte, ayakkabıcılık üzerine tarihte nam salmıştır. Eskiden tabakhane deresi denilen yerde hayvan derileri alınıp, işlenirmiş. Bunlardan daha ziyade mest türü ayakkabı yaparlarmış. Zamanla teknolojinin de ilerlemesi ile birlikte yerini iskarpin almış, halen mevcudiyeti az sayıda da olsa ilçemizde el işçiliği güz nuru ile yapılan ayakkabılarımız yapılmakta ve sıhhat bakımından da tercih edilmekedir.

      Bunlardan başka, Ünye'de geçmişi 1700'lü yıllara dayanan iplikçilik de önemli sayılamayacak ölçüde tezgâh faaliyetini sürdürmektedir.